TaktoNS
Ideja da se organizuje takmičenje ton-majstora u okviru Radio Novog Sada potekla je od legendarnog ton-majstora Ivana Fecea. Bio je to prvi korak ka priznavanju tog segmenta stvaralačkog rada na mediju koji se zove radio, jer radio je zvuk, odnosno ton, a ton-majstor je kreator tog zvuka. Takmičenje ton-majstora je način da se to umeće konstatuje, vrednuje i ceni.
Tako je nastao TAKTONS – TAKmičenje TONskih Snimaka, odnosno, jugoslovensko takmičenje za najbolјi tonski snimak.
TAKTONS je prvenstveno manifestacija koja ima za cilј da se zaposlenima u javnim medijskim servisima pruži mogućnost da usavršavaju svoja znanja i primenjuju standarde u pogledu kvaliteta tona.
Prvo takmičenje je održano u Novom Sadu 1983. godine, i od tada pa do 1990. godine održavana su svake godine, u jesen, i uvek je Radio Novi Sad bio organizator i domaćin,a sve pod pokroviteljstvom tadašnje Jugoslovenske Radio-televizije (JRT).
Od 1983.godine do 1990. takmičarski analogni snimci su bili samo u radijskoj konkurenciji na nosačima zvuka-magnetofonska traka širine 0,248 in (1/4 inča). Od 2004. godine pa sve do 2011. godine takmičarski snimci su prešli put od analognih snimaka na tonskim nosačima magnetofonskih traka širine 0,248 in (1/4 inča) do digitalnih snimaka na nosačima CD – R (Recordable Compact Disc). Od 2013.godine digitalni snimci u radijskoj konkurenciji su u WAV formatu-48 kHz, 24 bit.
U televizijskoj konkurenciji tonski nosač je prvenstveno bio – mono i stereo Beta – SP, pa zatim DVD mono/stereo, a danas se snimci predaju u dva odvojena fajla i to audio u WAV formatu-48 kHz 24 bit, a video u m2v ekstenziji.
Od 2002. godine takmičenje se održava svake druge godine kao:
- međunarodno takmičenje profesionalnih snimatelјa zvuka za najbolјi snimak nastao tokom prethodne dve godine i
- međunarodna izložba vrhunske profesionalne audio opreme uz predavanja iz oblasti akustike i audio tehnike.
Snimci prijavljeni za takmičenje po svom karakteru, sadržaju ili oblasti koju tretiraju, moraju pripadati nekoj od RADIO ili TELEVIZIJA kategoriji.
Radijski snimci mogu se takmičiti u sledećim žanrovima : Ozbilјna muzika, Zabavna muzika, Narodna muzika i Govorni program, a televizijski u sledećim žanrovima : Muzički snimci, Reportaža, TV drama i film, Serijski i igrani programi i Javna izvođenja.
Parametri za ocenjivanje snimaka su usvojeni na osnovu preporuka EBU (Evropske radiodifuzne unije) i na osnovu ranijih preporuka nekadašnjeg OIRT (Međunarodne radijske i televizijske unije), a usaglašeni su sa savremenim viđenjem estetskih vrednosti snimaka, što olakšava međusobnu komunikaciju u razmeni i vrednovanju programskog materijala. Dokaz evropske referentnosti TAKTONS-a je i uvođenje standarda P128 (loudness) u preslušavanju snimaka prilikom žiriranja, koji je uvršten u pravila na 14-tom TAKTONS-u koji je održan 2013.godine.
Takmičenje ocenjuje žiri, sastavljen iz redova stručnih lica iz oblasti tonske produkcije i stvaralaštva. Članovi žirija su delegirani iz javnog medijskog servisa koji se takmiči, a njihov izbor se vrši neposredno pred takmičenje.
Organizator (RTV) imenuje najviše 5 (pet) stalnih članova žirija od kojih su uvek prisutna dva člana na žiriranju kategorije. Preostalih 5 (pet) članova žirija se biraju od delegiranih članova, što ukupno čini 7 (sedam) članova žirija po kategoriji.
Svaki put uoči TAKTONS-a se realizuje stručno predavanje, odnosno trening za potencijalne članove žirija kako bi se upoznali s načinom vrednovanja snimaka, prepoznavanje parametara i navikavanje na uslove slušanja.
Može se već sada zaklјučiti da je kvalitet takmičarskih snimaka, praćen novim tehnologijama, standardima, izuzetno visok i da se svaki od njih može koristiti u bilo kom javnom medijskom servisu-učesniku TAKTONS-a.
Na TAKTONS-u je od početka održavanja učestvovalo više od 1500 tonskih snimaka pristiglih iz javnih medijskih servisa prvenstveno iz zemalja našeg okruženja (Slovenija, Hrvatska, BIH, Republika Srpska, Crna Gora, Makedonija, Mađarska, Rumunija, Slovačka, Austrija, Bugarska).
TAKTONS je od svojih početaka pa do danas mesto gde se sem vrhunskih snimaka okuplјa i veliki broj ton majstora koji nesebično razmenjuju svoja iskustva, ali isto tako stiču nova saznanja kroz stručna predavanja, publikacije i izložbu profesionalne audio opreme.
Iz svega iznetog zaključujemo da danas imamo TAKTONS manifestaciju koja obezbeđuje:
- Viši nivo produkcijsko-tehničke situacije u okviru sopstvene medijske kuće,
- Kontrolu i poboljšanje kvaliteta snimaka na osnovu jedinstvenih subjektivnih i objektivnih merila za ocenjivanje kvaliteta,
- Utvrđivanje optimalne standardizacije zvučne kontrole,
- Poboljšanje tehnologije rada u tehnici snimanja zvuka za Radio i Televiziju,
- Poštovanje stilskih pretpostavki u ostvarenju zvučne slike,
- Realizaciju složenih umetničkih i tonsko-tehničkih ostvarenja,
- Doprinos u okviru međustudijske i međunarodne razmene programa.